Bitcoin và Ethereum là hai thế hệ blockchain tiên phong nổi bật với cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW). Vào năm 2011, cơ chế Proof of Stake (PoS) được biết đến thông qua một cuộc thảo luận trên hệ thống Bitcointalk. PoS được đánh giá là một cơ chế không gây tốn kém năng lượng như PoW mà vẫn đảm bảo tính phi tập trung, phân cấp và bảo mật thông qua cơ chế staking. Vậy cụ thể staking là gì? Mời bạn cùng storweey.net tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Staking là gì?
Hiểu đơn giản Staking là việc giữ và khóa một lượng coin trong khoảng thời gian nhất định để nhận về các phần thưởng. Những phần thưởng này chính là đồng coin mà bạn tham gia stake, giá trị phần thưởng phụ thuộc vào lượng coin và thời gian stake coin. Việc này cũng đồng nghĩa như là bạn gửi tiền vào ngân hàng trong một thời gian sau đó nhận lãi định kỳ.
Các dự án Blockchain sử dụng Proof of Stake hay các biến thể dPoS, nPoS cũng áp dụng cách thức staking này để bảo vệ mạng lưới của mình. Những người tham gia vào mạng lưới thường được gọi là validator (người xác thực) phải đặt cọc một lượng coin để xác nhận danh tính. Sau đó, họ sẽ được quyền tham gia xác minh giao dịch và tạo khối mới trong mạng lưới blockchain.
Phân loại staking
Hình thức staking coin không chỉ được sử dụng trong cơ chế PoS mà nó còn được sử dụng phổ biến trong hình thức nhận thưởng. Như vậy, bạn có thể hiểu staking gồm 2 phương thức phổ biến như sau:
1. Staking trong PoS
Staking trong PoS nghĩa là một validator sẽ đặt cọc số coin của mình hiện có vào mạng lưới blockchain để đủ điều kiện trở thành một node tham gia xác minh giao dịch, tạo khối mới và nhận phần thưởng. Thông thường, ai càng stake nhiều đồng coin vào mạng lưới càng có cơ hội được chọn làm người xác minh giao dịch cao.
2. Staking để nhận thưởng
Người dùng sẽ sử dụng token của mình để stake vào hệ sinh thái dự án. Hình thức stake coin việc này không đòi hỏi người dùng phải trực tiếp xác thực các giao dịch hay bất kỳ nhiệm vụ nào liên quan tới các hoạt động trong nền tảng blockchain. Tuy nhiên, nó vẫn được gọi là stake mặc dù trên thực tế ý nghĩa lock sẽ đúng với nó hơn trong hoàn cảnh này. Người dùng sử dụng lock với thời gian càng lâu thì phần thưởng sẽ càng tăng.
Lợi ích của việc Staking coin
Staking sẽ đem lại nhiều lợi ích ngay cả những người tham gia staking và dự án Blockchain. Cụ thể Staking coin có những lợi ích gì?
1. Đối với Staker
- Có thêm thu nhập: Thay vì cứ mãi giữ nguyên coin trên các sàn giao dịch thì giờ đây bạn có thể staking để gia tăng lượng coin và nhận những phần thưởng có giá trị khác. Việc này sẽ phù hợp hơn với những hold coin dài hạn, đối với những trade coin nên cân nhắc trước khi đưa ra quyết định.
- Tiết kiệm chi phí hơn so với PoW: Bạn không phải đầu tư máy đào chuyên dụng như blockchain PoW, khi tham gia bảo vệ mạng lưới Blockchain PoS, bạn cần một cấu hình máy đủ mạnh và một lượng stake coin là đã có thể gia nhập hệ thống.
- Staking sẽ an toàn hơn: Trước khi tham gia Staking bạn có thể tính toán được lợi nhuận của mình trong khoảng thời gian này. Để từ đó bạn có thể dễ dàng xác định được thời gian khi nào cần unlock, hoặc nếu un-stake coin giữa chừng thì cần mất thời gian bao lâu để nhận coin.
2. Đối với dự án
- Việc Staking trong hệ thống PoS là nền tảng để tạo nên tính phi tập trung cho mạng lưới Blockchain bởi sức mạnh và quyền lực sẽ được chia cho những người cùng tham gia vào mạng lưới như: Node, Masternodes…
- Tối ưu được nguồn lực cùng tham gia vào cuộc vận hành hệ thống bằng cách tạo động lực cho những người tham gia bằng các phần thưởng vô cùng hấp dẫn.
- Tăng tính bảo mật cho hệ thống Blockchain. Để tấn công blockchain đòi hỏi hacker phải gom được sự đồng thuận của 51% các node trên mạng lưới. Với cơ chế staking coin trong blockchain PoS thì điều này là không thể, bởi các nodes khác nhau được phân tán ở khắp nơi trên toàn thế giới.
- Staking sẽ góp phần kích cầu và tác động phần nào tới giá coin do đó dự án sẽ thu được nhiều lợi ích hơn từ mạng lưới.
Rủi ro khi Staking coin
Mặc dù việc Staking đem lại nhiều lợi ích nhưng không thể phủ nhận những rủi ro tiềm tàng theo sau nó.
- Có thể bỏ lỡ những cơ hội đầu tư tốt hơn
Trong suốt quá trình Staking thì số coin của các nhà đầu tư đặt cọc sẽ bị giam lại. Vì thế bạn không thể sử dụng lượng coin của mình để giao dịch. Nếu cần rút gấp số coin này cho một dự án đầu tư khác thì việc này bạn sẽ không đạt được những kỳ vọng so với ban đầu đã dự tính.
Không những thế bạn cũng mất một thời gian khá lâu để chờ coin về sau khi un-stake, do đó bạn có thể bỏ lỡ những cơ hội đầu tư theo cách không ai mong muốn cả.
- Kỳ vọng Staking sẽ không như dự tính khi giá coin giảm
Việc giá coin giảm trong quá trình staking là điều mà không nhà đầu tư nào mong muốn, chúng ta thử lấy ví dụ để xem những thiệt hại khi việc này diễn ra nhé.
Ví dụ khi bạn stake 1000 coin A khi ở mức giá 0,1$/1A với lãi suất là 40%/năm. Khi nhận lãi tổng lượng coin bạn nhận được là 1400 coin. Những khi giá coin giảm còn 0,07$/1A thì tổng giá trị là 98$ thấp hơn so với ban đầu 100$. Do đó, khi đã quyết định staking coin, bạn cũng cần nghiên cứu thật kỹ biến động giá cả của đồng coin này trong suốt quá trình đặt cọc.
Những thông số cần lưu ý khi Staking
Những thông khi Staking bạn cần lưu ý một số thông số quan trọng như sau:
- Tỷ lệ lạm phát
Tỷ lệ lạm phát này ở đây có nghĩa là tỷ lệ coin mới được sinh ra so với lượng coin đang được phát hành trên thị trường. Với cơ chế PoS thì phần thưởng dành cho những nhà tham gia vào Staking đến từ phí giao dịch và số block mới ra đời. Điều này dẫn đến việc lạm phát khi lượng coin mới được tạo ra và tồn tại trên thị trường.
Lượng lưu thông và thị giá của coin cũng bị tỷ lệ lạm phát này tác động trực tiếp.
- Thời gian lock
Thời gian mà số coin bị khóa trong suốt quá trình staking được gọi là thời gian lock. Những người tham gia đầu tư sẽ được chọn thời gian lock tài sản ngay từ ban đầu, có nhiều lựa chọn như: 1 tháng, 3 tháng, hoặc 1 năm… Sau khoảng thời gian này bạn sẽ nhận lại được số coin đã stake và đi kèm với đó là những phần thưởng dành riêng cho bạn.
- Thời gian unlock
Đa số các nhà đầu tư đều có thể thực hiện un-stake trước thời hạn. Nếu muốn nhận lại số coin sau khi un-stake các nhà đầu tư sẽ phải mất một khoảng thời gian nhất định cho việc này.
Nguyên nhân là bởi các dự án đã tạo ra những quy tắc của riêng mình để đảm bảo việc un-stake sẽ không bị ảnh hưởng đến hoạt động của mạng lưới. Bên cạnh đó sẽ có thêm thời gian cho họ để xử lý khi lượng un-stake vượt mức vào cùng một thời điểm.
- Lãi suất khi Staking
Đây là điều mà người tham gia nào cũng quan tâm, đây là số lãi suất bạn nhận được sau một khoảng thời gian Staking, đồng nghĩa với số coin mà các nhà đầu tư được thưởng.
- Lượng coin yêu cầu tối thiểu khi tham gia Staking
Mỗi dự án sẽ có những quy định riêng về số coin tối thiểu để có thể tham gia vào Staking.
- Thời gian chờ Staking
Đây là thời gian đồng coin sẽ được đem stake cho đến khi nó sinh lời (phụ thuộc vào đặc tính của mỗi dự án mà thời gian chờ Staking có thể từ vài giờ hoặc thậm chí vài ngày).
- Weight (độ tuổi và lượng coin được yêu cầu)
Weight nghĩa là trọng lượng của đồng coin mà điều này được thể hiện qua độ tuổi và số lượng. Giá trị này càng cao thì đồng nghĩa khả năng giành được quyền xử lý giao dịch càng lớn. Vấn đề này sẽ quyết định phần lớn tới phần thưởng mà bạn nhận được khi thời gian Staking kết thúc.
Kết luận
Trên đây là phần giải đáp cho câu hỏi Staking là gì cũng như những thông tin về tính lợi ích và rủi ro của việc Staking mà chúng tôi muốn chia sẻ đến các bạn. Có thể thấy, đối với những nhà đầu tư hold coin dài hạn và nghiêm túc, staking chính là một lựa chọn thông minh để sinh lời. Nhưng đi kèm với đó là những rủi ro không ai mong muốn. Vì vậy, bạn cần cân nhắc thật kỹ để đưa ra được quyết định phù hợp nhất cho bản thân.